The Addams Family: tijdloze zwarte humor in een schitterende voorstelling

The Addams Family

The Addams Family, met Johnny Kraaijkamp en Pia Douwes als Gomez en Morticia Addams (foto Margot de Heide)

The Addams Family is een buitengewoon geslaagde musical van TEC Entertainment, een nieuwe speler in de vaderlandse theaterwereld. Eerst haalde dit bedrijf nog alleen buitenlandse producties naar Nederland, zoals keer op keer – volgend jaar rond de Paasdagen opnieuw – Jesus Christ Superstar met de onverwoestbare, inmiddels 75-jarige Ted Neeley. Dit seizoen durft TEC Entertainment het voor het eerst aan om zelf een musical te produceren.

Perfecte cast

The Addams Family

The Addams Family, met Pia Douwes als Morticia Addams (foto Margot de Heide)

TEC maakt meteen de grootste reizende musical van dit seizoen: een Nederlandse versie van de internationaal succesvolle Broadwayhit The Addams Family. De cast is perfect: Pia Douwes is de ideale Morticia Addams, met een duizelingwekkend diep decolleté – chapeau, prachtige Pia! – en de perecte look. Als Pia Douwes zich neutraal opmaakt, is ze eigenlijk al Morticia Addams. Johnny Kraaijkamp speelt met verve haar gitzwarte, excentrieke echtgenoot Gomez, Tony Neef is aandoenlijk als diens uit een graf opgegraven broer, Marjolein Teepen en Martijn Vogel geven volkomen geloofwaardig hun kinderen Wednesday en Pugsley gestalte, Irene Kuiper is geestig als wormstekige, gif mengende oma en – last but nog least – Raymond Paardekoper is van top tot teen de grommende, reusachtig uitgevallen butler Lurch.

Thriller

The Addams Family

The Addams Family, met het ensemble voorvaderen (foto Wim Lanser)

Daar komt bij: alles ziet er geweldig uit. Carla Janssen Höfelt ontwierp de woning van de familie Addams als een spookhuis met een immens orgel, dat in één klap kan worden omgetoverd tot trappenhuis. Eve Velthuijzen maakte kostuums die helemaal in de griezelsfeer passen: zowel mooi als eng. De pruiken en make-up, ontworpen door Bobby Renooij, complementeren het geheel; inclusief fluoriserende contactlenzen, horror-make-up en spinrag overal. De tien voorvaderen van de familie Addams passen als zombies naadloos in de beroemde Thriller-videoclip van Michael Jackson. Het is mooi hoe deze zombies als een Grieks koor bij elke scène op de achtergrond aanwezig zijn en de handelingen eventueel van commentaar voorzien.

Briljante, tijdloze cartoons

Natuurlijk draait een musical ook om het verhaal en de songs. Marshall Brickman en Rick Elice schreven een flinterdun, cartoonesk verhaal over de lugubere gezinsleden die tachtig jaar geleden zijn geschapen door de Amerikaanse cartoonist Charles Addams (1912–1988), die zijn werk ondertekende met ‘Chas Addams’. Het waren briljante, tijdloze cartoons, die vanaf 1938 in The New Yorker verschenen en die hij tot zijn dood bleef tekenen. Zijn cartoons bestonden telkens uit één tekening met een bizarre, zwarte humor. Zoals een tekening, waarop Morticia aan een bezoeker in de woning een rondleiding geeft langs de familieschilderijen. Tussen doodenge, macabare voorvaderen hangt één portret van een keurige kantoorklerk. Morticia zegt: “Dit is oom Zander. Grootvader noemde hem altijd het zwarte schaap”.

De gelofte der openhartigheid

The Addams Family

The Addams Family, met Pia Douwes als Morticia Addams (foto Margot de Heide)

Deze uitspraak van Morticia is eigenlijk de leidraad in de musical. De zwarte levensovertuiging van de familie Addams is voor hen normaal, maar staat in schril contrast met het ‘normale’ leven. Maar wat is normaal? Wat is abnormaal? In het leven van de familie Addams heerst één richtlijn: de gelofte der openhartigheid. Daarentegen grossieren de burgerlijke ouders van de jongen op wie hun dochter verliefd is, in hypocrisie en leugentjes om bestwil. De uiterlijk doodsaaie ouders van de jongen, overtuigend komisch neergezet door Mylène d’Anjou en Dick Cohen, komen bij de familie Addams kennis maken. Dit bezoek pakt verkeerd uit, wanneer Morticia wil dat iedereen met de billen bloot gaat en er verkeerde toverdrankjes aan te pas komen.

De tune van de tv-serie

The Addams Family

The Addams Family, met Irene Kuiper als oma Eudora Addams (foto Margot de Heide)

Muzikaal klopt alles. Andrew Lippa, de maker van onder meer de musical The wild party, componeerde en schreef swingende songs. Niet te moeilijk, gewoon lekker in het gehoor liggende songs. Elke acteur kan uitpakken in zijn of haar solo, met zoals Pia Douwes met de showstopper De laatste loodjes (over doodgaan) en Tony Neef met het krankzinnige, lieve liefdeslied De maan en ik. Toch is het opmerkelijk dat de enige tune die blijft hangen, de in marmer gebeitelde openingstune is van de gelijknamige tv-serie en dito speelfilms. Met als terugkerend thema dat er telkens twee keer in de vingers wordt geknipt. Eigenlijk net zoals bij de musical Soldaat van Oranje de filmmuziek van Rogier van Otterloo je het meest bijblijft.

Normaal? Wat is normaal?

The Addams Family

The Addams Family, met Terence van der Loo en Marjolein Teepen als Lucas Beineke en Wednesday Addams (foto Margot de Heide)

De bewerking van Jon van Eerd is subliem. Hij haalde het verhaal naar Nederland, inclusief herkenbaar de hamsters van Albert Heijn (de familie Addams eet de diertjes met ingewanden en al), verwijzingen naar Nederlandse bedrijven en BN-ers: de vader van de ‘gewone’ jongen werkte 26 jaar voor V&D. Een van de Addamsjes roept uit: “Normaal? Wat is normaal? Dat Peter R. de Vries zo vaak op de televisie is?” Ook heeft Jon van Eerd ongetwijfeld leuke grappen toegevoegd. Zoals dat een man pas echt sneu is, als hij rond zijn veertigste met zijn gezin naar een musical moet. De regie van – inmiddels – ‘ouwe rot’ Paul Eenens is even vlekkeloos als altijd. Een extra pluim verdient choreograaf Stanley Burleson. Zijn dansscènes staan als een huis, vooral de ensemblenummers van de voorvaderen.

Pracht, praal en zwarte humor

The Addams Family

A-R op de première van The Addams Family (foto Louis-Fritz Maurer)

Kortom, voor diepgang hoef je niet naar The Addams Family. Maar wel als je houdt van starquality, pracht, praal en zwarte humor. In de uitnodiging van de première stond als dresscode: ‘dress like an Addams’. Een deel van de genodigden had zich uitgeleefd. Er liepen mannen met dunne snorretjes, zoals Gomez. Andere mannen hadden een kale kop, met bloedvlekken en zelfs spinnen. Veel meisjes en jonge dames hadden zwarte jurkjes en dito vlechten, zoals Wednesday. En er waren aardig wat dames in lange zwarte Morticia-creaties. En ik? Zie de foto hiernaast en concludeer zelf.

The Addams Family

The Addams Family: Thing

The Addams Family, gezien 2 december in het Nieuwe Luxor Rotterdam, een productie van TEC Entertainment. Script Marshall Brickman en Rick Elice, muziek en liedteksten Andrew Lippa, met o.a. Pia Douwes, Johnny Kraaijkamp, Tony Neef e.v.a., regie Paul Eenens, choreografie Stanley Burleson, bewerking Jon van Eerd, decor Carla Janssen-Höfelt, kostuums Eve Velthuijzen, foto’s Margot de Heide en Wim Lanser, tournee in theaters in Apeldoorn, Den Haag, Groningen, Breda, Heerlen, Rotterdam, Doetinchem en Amsterdam tot en met 31 maart 2019. Inlichtingen: www.theaddamsfamily.nl