Holland Baroque omarmt Sven Ratzke 

Sven Ratzke

Sven Ratzke zingt Love is Crazy, begeleid door Holland Baroque (foto wouterjansen.nl)

Love is crazy; zo heet de theatershow die Sven Ratzke en Holland Baroque deze winter samen ten tonele brengen. De flamboyante Nederlandse-Duitse entertainer koos songs van zijn favoriete songwriters, zoals Leonard Cohen, David Bowie, Jacques Brel en Nina Hagen. Tijdens de uitverkochte première in de Kleine Komedie lichtte hij zijn keuze toe: “In goede liefdesliedjes kan je reizen. Je loopt door smerige steegjes achter Edith Piaf aan, je loopt naakt over Malibu Beach met Barbra Streisand. Het zijn songs die het grootste geluk verbeelden: samen als geliefde versmelten”.

Wuivend graan

Het resultaat is een opzwepend, spannend concert, waarbij de tengere, elegante Sven Ratzke in de Kleine Komedie werd omringd door de dertig musici van Holland Baroque. Hij werd als het ware ‘omarmd’ door de musici, die met z’n allen in de Kleine Komedie nauwelijks op het toneel pasten. Sommige musici zaten zelfs met hun rug naar het publiek. Podiumbeest Ratzke wiegde als wuivend graan mee op de golven van de muziek. Hij bewoog soms zelfs als een gracieuze balletdanser. Hij bewees weer eens wat een geweldige zangstem hij heeft. Bovendien zong hij maar weer eens net zo makkelijk in verschillende talen. En hij wist, zoals altijd, het publiek te amuseren met soms krankzinnige anekdotes.

Onwaarschijnlijke combinatie

Sven Ratzke

Sven Ratzke zingt Love is Crazy, begeleid door Holland Baroque (foto wouterjansen.nl)

Holland Baroque en Sven Ratzke. Het lijkt op papier een onwaarschijnlijke combinatie. Het dertigkoppige barokorkest is in 2006 opgericht en staat sinds 2009 onder leiding van de violist Judith Steenbrink en de klavecinist Tineke Steenbrink; haar tweelingzus. Het ensemble speelt vooral muziek uit de periode tussen circa 1600 tot 1750; dat laatste jaar is het jaar waarin Johann Sebastian Bach overleed. Het woeste podiumbeest Sven Ratzke heeft al jaren succes in Nederland, Duitsland, New York met repertoire, dat ver buiten de comfort zone van Holland Baroque ligt.

Sven Ratzke is en blijft de ideale vertolker van het oeuvre van David Bowie, heeft net de punkrockmusical Hedwig and the angry inch afgerond en is volgend jaar op tournee met de concertserie Venus & Mars’. Daarin zal hij songs uit de vorige eeuw vertolken, zoals pareltjes van Jacques Brel, Nick Cave, Nina Simone, Leonard Cohen, David Bowie en Nina Hagen. Maar Holland Baroque verraste al eerder door samenwerking met de Achterhoekse troubadour Daniël Lohues. Bovendien won Holland Baroque in 2017 met jazztrompettist Eric Vloeimans de Edison Klassiek Publieksprijs voor hun gezamenlijke album Carrousel.

Karel de Grote College

Het lijkt een sprookje hoe de samenwerking met Sven Ratzke ontstond. De indirecte aanleiding was, toen hij in 2018 in het Muziekgebouw aan ’t IJ een concert bezocht van de sopraan Claron McFadden en Holland Baroque. Holland Baroque en Sven Ratzke hadden al eerder ideeën over samenwerking, maar het kwam er eerder niet van. Dit concert betekende de hernieuwde kennismaking tussen Ratzke en zijn vroegere schoolgenoten: de tweeling Judith en Tineke Steenbrink (samen het kloppend hart van het ensemble). Ze zaten samen in Nijmegen op het Karel de Grote College, de vrije middelbare school van Nijmegen. Toevallig zat Luuk van Geffen – zakelijk leider van Holland Baroque – ook op deze school. Na dit concert in 2018 kwam het tot concrete ideeën voor samenwerking.
Sven Ratzke

Sven Ratzke zingt Love is Crazy, begeleid door Holland Baroque (foto wouterjansen.nl)

Gesloten boek ging open

Judith Steenbrink vertelde in het tv-programma Tijd voor Max dat ze nog nooit had gehoord van vrijwel alle popsongs die Ratzke suggereerde. Ze kende bijvoorbeeld Britney Spears wel van naam, maar ze had geen idee hoe haar songs klonken. Het repertoire van haar vroegere schoolgenoot was een gesloten boek. Maar dat boek ging op een geweldige manier open. Judith en Tineke Steenbrink slaagden er glansrijk in om barok-arrangementen te maken als ragfijne begeleiding van de door Ratzke gezongen popsongs. Want er stond van die songs natuurlijk niets op papier dat geschikt was voor een barokensemble. Verrassend is hoe Holland Baroque Toxic van Britney Spears speelde zonder zang van Ratzke. Het staccato begin van dit liedje werd in de Kleine Komedie precies goed vertolkt door hoge, snelle uithalen van de violen: ‘táa…. ta de ta tááá….. wíeíeíe híeíe, wíeíeíe híeíe’. Pak het origineel er maar bij en de bedoeling van deze fonetische weergave zal duidelijk worden.

Een muur van barokke stenen 

Sven Ratzke

De Kleine Komedie op de avond van de première (foto www.wouterjansen.nl)

Sven Ratzke

Sven Ratzke zingt Love is Crazy, begeleid door Holland Baroque (foto wouterjansen.nl)

Wonderbaarlijk fraai was het engelengezang dat het orkest in huis had. Ik herkende de song niet, maar Sven Ratzke lichtte toe: “Zo klinkt Billie Eilish anno 1749”. Ratzke greep tijdens de plremière in zijn verhalen en songs veel terug op Berlijn, zijn woonplaats wanneer hij niet in Nederland is. Hij haalde de Berlijnse Muur aan als inleiding van een bijna onherkenbare, trage versie van Heroes van David Bowie. Hier leunde de zanger heerlijk tegen een ‘wall of sound’; een muur van barokke stenen.

‘Barok is nu’ 

Er was meer om van te genieten: Einsamkeit van Zarah Leander, Eine Nacht in Amsterdam (Le port d’Amsterdam van Brel, maar dan in het Duits), Here comes the rain again van The Eurythmics, Strange weather van Tom Waits en een Duitstalige versie van Dance me to the end of love van Leonard Cohen. Of, zoals Sven Ratzke het formuleerde: “van een man die alles wat hem overkwam omzette in songs”. Aan het eind van Tanz mich – zo heeft Ratzke het vertaald – neuriede het hele orkest mee. Helemaal in de lijn van de slogan van Holland Baroque: ‘barok is nu’.

Gaat dat zien! Gaat dat horen! 

Sven Ratzke

Affiche van Love is Crazy met Sven Ratzke met de tweeling Judth en Tineke Steenbrink van Holland Baroque (foto Alek Photographer)

Het ensemble was voor de gelegenheid aangevuld met de drummer Haye Mellema. Zeer aantrekkelijk was ook dat het concert zowel oogstrelend als spannend was uitgelicht door Paul Viets. En natuurlijk zag Sven Ratzke er weer even flamboyant uit als altijd in nauwsluitende kleding en op laarzen van zijn favoriete ontwerper Jan Jansen. Love is crazy is nog tot en met 21 december op diverse data gepland, waaronder 7 december in de Philarmonie in Haarlem, 9 december in de Meervaart in Amsterdam en tot slot 21 december in Concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen. Gaat dat zien! En gaat dat horen! 

Love is crazy, gezien 21 november 2022 in de Kleine Komedie in Amsterdam: Holland Baroque en Sven Ratzke, tot en met 21 december op tournee. Fotografie van de première www.wouterjansen.nl en affiche/campagnebeeld Alek Photographer. Zie voor meer toelichting en kaarten: www.hollandbaroque.com