SWEENEY TODD: KOUDE RILLINGEN, WARM GENOEGEN – vier sterren
Gezien: 23 mei in het Zonnehuis in Amsterdam-Noord, aldaar exclusief t/m 20 juni. Een productie van Stichting Zonnehuis Muziektheater/Maarten Voogel. Muziek en liedteksten Stephen Sondheim, script Hugh Wheeler, vertaling en regie Koen van Dijk, muzikale leiding Marco Braam, met o.a. René van Kooten, Vera Mann, Henk Poort, Wil van der Meer en Marjolein Teepen. Kaarten en informatie: www.sweeneytodd.amsterdam. Scènefoto’s Bob Bronshoff.
MAARTEN VOOGEL, de Amsterdamse producent die zijn sporen ruimschoots verdiende met zijn gezelschap Opus One, presenteert met ‘Sweeney Todd’ van Stephen Sondheim een wonderschone muziektheaterproductie in het Zonnehuis in Amsterdam-Noord. Dit theater werd in 2014 mede onder zijn leiding verbouwd tot een waardevol ‘off-off-off-Leidseplein’-theater. Wie voor ‘Sweeney Todd – de bloedbarbier van Fleet Street’ naar Amsterdam-Noord gaat en de zaal betreedt, waant zich in een het decor van een spookhuis. Toepasselijk, want Sondheims enerverend musical uit 1979 vertelt het bloedige verhaal over een wraakzuchtige barbier die in het negentiende-eeuwse Londen zijn klanten de keel doorsnijdt. Zijn buurvrouw, die de ‘vieste pasteien van Londen’ maakt, verwerkt het vlees van de slachtoffers tot pasteien.
Zie, hoor en onderga dit alles met koude rillingen en een warm genoegen! Stephen Sondheims beroemde horrormusical oogt als een expressionistische film, waarbij de spelers op een hoge catwalk rond de zaal kunnen lopen. Het publiek wordt dan letterlijk omsingeld. Onheilspellend! Duistere grijstinten hebben de overhand, decors en kostuums zijn schots en scheef. Net zo schots en scheef als de gedreven, bezeten muziek van Sondheim. René van Kooten speelt overtuigend de verbitterde barbier die zich met zijn vlijmscherpe scheermes wil wreken op de rechter die zijn vrouw ooit verkrachtte, zijn dochter inpikte en zorgde dat hij zelf werd verbannen. Ondertussen oefent hij op onschuldige klanten. Vera Mann speelt meeslepend en cartoonesk zijn buurvrouw die het duivelse plan bedenkt om de lichamen te verwerken tot vleespasteien. Bariton Henk Poort vertolkt met villein genoegen en dito grijns de verdorven rechter die – net als menigeen in de musical – met een bloedrode, doorgesneden keel het leven laat.
Wat zijn alle acteurs en zangers in deze voorstelling weergaloos goed! Er wordt in ‘Sweeney Todd’ geen enkele concessie gedaan aan de hondsmoeilijke muziek en zang. De briljante muziek van Sondheim is soms prettig melodieus, maar vaker hoekig atonaal. Alle twaalf zangers en acteurs gloriëren in liederen, die een klassieke zangstem én een glasheldere dictie vereisen. In feite is deze productie de zoveelste triomf van vertaler en regisseur Koen van Dijk. De doorgewinterde Sondheim-kenner vertaalde ‘Sweeney Todd’ ruim twintig geleden, toen Joop van den Ende de musical in 1993 ten tonele bracht met Ernst Daniël Smid en Simone Kleinsma; beiden nu in het Zonnehuis aanwezig op de première. Nu drukt Van Dijk ook als regisseur een ijzersterk stempel op deze spannende musical. Hij doet dit in zijn eigen Amsterdam-Noord; op steenworp afstand van zijn geboortehuis op het Ananasplein. In dit stadsdeel begon Van Dijk als amateur ooit zijn musicalleven bij Star van Jos Brink en Frank Sanders. En hier leidde hij van 2006 tot 2011 M-Lab, het productiehuis dat vanwege geldnood ter ziele ging. Vanaf 27 oktober van dit jaar begint in het Zonnehuis de reprise van de buitengewoon geslaagde musical ‘Kiss of the Spiderwoman’, met o.a. René – ‘Sweeney’ – van Kooten, Alex Klaasen en Marjolein Teepen. Ook een Zonnehuis Muziektheater/Maarten Voogel-productie en ook vertaald en geregisseerd door Noorderling Koen van Dijk (www.kissofthespiderwoman.nl).
