Ingeborg Elzevier jubileert in Genoeg nu over jou!

Annick Boer en Ingeborg Elzevier (foto Ben van Duin)

Ingeborg Elzevier kreeg in de Leidse Schouwburg bij de première van het toneelstuk Genoeg nu over jou! meteen na haar opkomst applaus. Logisch, want de 82-jarige actrice viert met dit voor de gelegenheid geschreven toneelstuk haar zestigjarig jubileum. Dat verdien je een open doekje. Haar hoge leeftijd is Elzevier zeker niet aan te zien. Ze lijkt niet of nauwelijks aan slijtage onderhevig en er zijn weinig toneelspelers met zo’n herkenbaar timbre en droogkomische intonatie als zij. Maar nu nog even niet, want ze begint de voorstelling met stil spel. Ze zet, nog even alleen op het toneel, muziek aan en zwijmelt weg bij een Italiaanse charmezanger. Zodra een zangeres mee gaat zingen, zet ze resoluut de muziek uit. Een vrouw die ‘haar’ Italiaanse zanger onderbreekt? Geen denken aan!

Een vrouw in de rouw

Ingeborg Elzevier (foto Ben van Duin)

Dit begin is exemplarisch voor hoe deze vrouw in het leven staat. Ze was idolaat van haar Italiaanse schoonzoon, die een jaar geleden is overleden. Ze is nog altijd in de rouw, verwacht dezelfde gevoelens van haar man en haar dochter (de weduwe) en ze duldt geen tegenspraak. Ze geeft haar sullige echtgenoot – een ingetogen Peter Tuinman – opdracht om het jeugdportret van hun enige dochter, dat boven de bank hangt, te vervangen door een grote, ingelijste foto van hun overleden schoonzoon. Want: “Hij was als een zoon voor mij”. Vader vindt het pijnlijk, want ze verwachten elk moment bezoek van hun dochter. Dat gaat vast problemen geven, zegt hij. Daarop bijt zijn vrouw hem het veelzeggende zinnetje toe: “Jij loopt al weg van een probleem voor het komt”.

Verbaal pingpongen

Peter Tuinman, Ingeborg Elzevier en Annick Boer (foto Ben van Duin)

Inderdaad valt de foto verkeerd bij de jonge weduwe, lekker strak gespeeld door Annick Boer. Ze begrijpt niet dat haar moeder nog altijd rouwt om de jongeman, die háár partner was. Waarom wordt haar jeugdfoto vervangen door een foto van háár ex-man?  Haar moeder antwoordt: “Jou kan ik niet vergeten. En hem wíl ik niet vergeten”. De dochter komt haar ouders vertellen dat ze een nieuwe vriend heeft, waarop vader zegt: “Wat geweldig!” en moeder: “Wat verschrikkelijk! ” Vader: “Wat een verrasing!” Moeder: “Wat een klap! Ze is net een jaar weduwe!” Vader: “Al een jaar weduwe.” Magne van den Berg, die het stuk schreef, excelleert in dergelijke hakketakkerige dialoogjes. Tak, tak, tak, kort en krachtig, actie en reactie, vraagje, tegenvraagje, tegenvraagje, weer een tegenvraagje. Lekker verbaal pingpongen. Zie de trailer: https://www.hummelinckstuurman.nl/voorstelling/Genoeg_Nu_Over_Jou!/video_en_foto/

Minatuur

Tijdens dit toneelstukje – ik schrijf bewust ’toneelstukje’, want het is een miniatuur van vijf kwartier, uiteraard zonder pauze – blijkt dat de moeder dacht dat haar schoonzoon met háár oud wilde worden en hij net zo idolaat was van haar als zij van hem. Dochterlief helpt haar moeder uit de droom: “Mama, hij mocht je niet. Je betekende niks voor hem, behalve financieel.” Wat rest, is de tweestrijd tussen moeder en dochter om de liefde van een dooie man. Na nog wat gehakketak over en de vraag om de nieuwe vriend nu wel of niet mag binnenkomen, zegt de dochter: “Mama, genoeg nu over jou!” De titel van het stuk.

Ingeborg Elzevier (foto Ben van Duin)

Aanzet tot iets groters

Ingeborg Elzevier, Annick Boer en Peter Tuinman geven een masterclass acteren in een bitterzoete komedie, waarbij alles draait om taal en intonatie. De dialogen zijn soms vermakelijk, soms verrassend, de emoties schieten heen en weer. Dan weer is de moeder ontroostbaar, dan weer de dochter, met als constante factor de vader met zijn liefde voor orchideeën. Genoeg nu over jou! is onderhoudend, maar lijkt niet meer dan een aanzet tot iets groters. Een vingeroefening tot een soort Wie is er bang voor Virginia Woolf? met de overleden schoonzoon/partner als afwezige (schoon)zoon. Ik ben het eens met Hein Janssen, die in zijn recensie in de Volkskrant schreef: “Met iets meer tempo zou het een geschikte lunchvoorstelling kunnen zijn. Als avondvullend theater schiet deze voorstelling helaas tekort.”

Genoeg nu over jou!, gezien 9 december in de Leidse Schouwburg, een productie van Hummelinck Stuurman, tekst Magne van den Berg, met Ingeborg Elzevier, Annick Boer en Peter Tuinman, regie Hanneke Braam, decor en kostuums Ellen Klever, scènefoto’s Ben van Duin, tournee t/m 12 april 2019.  Inlichtingen: www.hummelinckstuurman.nl