De musicals der musicals is het. Tenminste volgens liefhebbers van intens entertainment zonder opsmuk, zonder romantisch verhaaltje, zonder bloemetjes en bijzaakjes. A Chorus Line! Een intense vulkaanuitbarsting over dans die medio jaren zeventig Broadway – en later de hele wereld – op z’n grondvesten deed schudden. Choreograaf Michael Bennett zat in januari 1974 met ruim twintig dansers in New York twaalf uur bij elkaar. Ze praatten over hun leven, drijfveren, obstakels, liefde, lijden, leven en bovenal over hun passie voor dans. Onder hen bevond zich Bennetts vriendin Donna McKechnie en schrijver Nicholas Dante. De sessie legde de basis voor A Chorus Line, een show over dansers – jong en ouder, doorgewinterd en fris – die auditie doen voor het ensemble van een nieuwe dansshow. Marvin Hamlisch componeerde magistrale muziek, Nicholas Dante vervlocht de levensechte verhalen van de dansers tot emotionele uitbarstingen. Veel van de dansers die in januari 1974 bij elkaar waren maakten deel uit van de oorspronkelijke cast. Zo ook Donna McKechnie, met haar verbluffende danssolo The music and the mirror.

A Chorus Line was een sensatie. Na de première op 21 mei 1974 in een off-Broadway-theater ging de show naar Broadway, waar alle records werden verbroken: negen Tony Awards, de Pulitzerprijs voor het beste script, vijf Drama Desk Awards en tot 1997 was de show de langstlopende Broadway-musical ooit. Al twee keer eerder was de musical in Nederland te zien. In 1993 – heel toepasselijk in het kader van een project van het Arbeidsbureau, want het gaat over dansers die werk zoeken – en in 2002 door de producenten Joop van den Ende en Mark Vijn. Dan ga je naar de première in Zaandam van een nieuwe versie en dan denk je: moet dat nou wéér? Het antwoord is volmondig: JA! Zowel de muziek als de thematiek van A Chorus Line is van alle tijden, de sobere aanpak blijft fascinerend (zeventien dansers in repetitiekleding op een kaal toneel op een witte ‘chorus line’), de verhalen van de dansers blijven boeien en ontroeren.

Bovendien zijn de spelers stuk voor stuk geweldig. Een kleine greep: Fleur Jagt in de Donna McKechnie-rol als de ‘dansbom’ Cassie (traditioneel in een rode jurk), Bettina Holwerda-Bakkum als de verwaande Sheila (“Mogen de volwassenen gaan roken?”), Benjamin Boer als de hysterische nicht Bobby (“Als Beyoncé een megaster kan zijn, dan kan ik ook een megaster zijn”). Understudy voor zowel Cassie als Sheila is overigens Esther van Boxtel, die tien jaar geleden de MusicalAward voor Aanstormend Talent won voor haar aandeel in Sweet Charity. Dus dat geeft helemaal niet, als je voor deze rollen dit megatalent als understudy treft. En natuurlijk eindigt de show in de beste finale aller tijden: One singular sensation. In de originele versie in gouden showpakken, in 2002 ontwierp Arno Bremers rode pakken, nu maakte dezelfde ontwerper zilveren pakken.

Een paar kanttekeningen. Als Cassie haar solo tegenover de spiegels danst, waarom zijn er dan niet meer spiegels? De vertaling ‘Eén zind’rende sensatie’ doet het origineel ‘One singular sensatie’ geen recht. Er zijn meer manco’s in Coot van Doesburghs vertaling die stamt uit 2002. Waarom wordt ‘I can do that’ vertaald in de tongenbreker ‘Daar is niks an’, terwijl ‘Dat kan ik ook’ veel lekkerder bekt. In het origineel komen de dansers tijdens de finale in hun glitterpakken elk afzonderlijk vanuit de coulisse tevoorschijn. Een prachtige manier om elke spelers afzonderlijk een applaus te geven. Nu doen ze dat niet. Bovendien, als je via youtube de originele finale er nog eens bijpakt, is de choreografie van Michael Bennett gewoon veel en veel beter. Maar dat is muggenzifterij. De show werd tijdens de première gaandeweg veelvuldig onthaald op een showstopping applaus en uiteindelijk was er een staande ovatie die niets te maken had met het gebruikelijke obligate staan. Bravo, producenten Hans Cornelissen, Ruud de Graaf en Suzanne van Dommelen! Jullie productie is Nummer Één!

A Chorus LineDommelgraaf & Cornelissen Entertainment, oorspronkelijke makers in 1974 Michael Bennett (concept, regie en choreografie), James Kirkwood en Nicholas Dante (script), Marvin Marlisch (muziek), vertaling Coot van Doesburgh, regie/choreografie Martin Michel, met o.a. Edwin Jonker, Fleur Jagt en Bettina Holwerda-Bakkum, foto Roy Beusker/Annemieke van der Togt. Gezien 21 november 2016 in het Zaantheater, Zaandam. Tournee t/m 9 april 2017 in Koninklijk Theater Carré  (www.achorusline.nl).