Vastgoed B.V., zo heet het toneelstuk. “Het wordt vast goed.” Ik heb het diverse bezoekers van de première van tevoren horen zeggen. Het wás ook goed. De cast geeft een masterclass in superstrak acteren met lappen tekst en razendsnelle dialogen. De acteurs spelen makelaars die elkaar continu verwensen en beledigen, treiteren en vliegen afvangen, bedriegen en bedreigen, liegen en kleineren, bluffen en pingelen. Vuil spel en verbaal takkie takkie. Als dit voetbal was, kregen alle spelers een rode kaart.

Als de voorstelling begint, staan de zes mannen roerloos naast elkaar op het toneel; als verdachten van een misdrijf. Er klinkt harde muziek in een strak decor: schematische afbeeldingen van flatgebouwen, zwevende neonbuizen in wisselende samenstellingen en een speelvloer, bezaaid met hoopjes vermalen autobanden die ogen als inktzwarte molshopen. De Amerikaanse auteur David Mamet schreef dit toneelstuk – de originele titel is Glengarry Glen Ross – in 1982 als aanklacht aan het adres van snelle jongens in de keiharde vastgoedmaffia. In 1992 werd het stuk al eens gespeeld door Toneelgroep Amsterdam; ook onder de titel ‘Vastgoed B.V.’.

Liegen en bedriegen voor gevorderen; dat is deze voorstelling. Huub Stapel opent het verbale spervuur in een voorstelling die zonder pauze en zonder adempauze voortdendert. Dit is een show vol haantjesgedrag en bedrog. Jörgen Raymann, die sterk zijn debuut maakt als acteur, bedriegt iedereen met vette Surinaamse tongval. Vetter dan hoe Raymann zelf praat. Frederik Brom vecht als gewiekste makelaar tegen de bierkaai, terwijl hij genadeloos een oudere, arme sloeber (Hubert Fermin) probeert te besodemieteren. Huub Stapel speelt vol vuur de oude rot, die zijn beste tijd heeft gehad en die vecht om zijn hoofd boven water te houden. In de film ‘Glengarry Glen Ross’ werd de rol van Stapel gespeeld door Jack Lemmon.

Je kunt je levendig voorstellen dat vastgoedhaantjes dermate meedogenloos met elkaar omgaan. David Mamet wist waar hij over schreef, want hij maakte ooit zelf deel uit van deze malefide wereld. Het publiek zit ademloos te luisteren, je kunt in de zaal een speld horen vallen. Soms klinken kreetjes van verontwaardiging. Maar we worden ook lamgeslagen door de tsunami aan harde taal. De voorstelling is even enerverend als vermoeiend. De strijd woedt continu in de zesde versnelling. Dat je denkt: jongens, mag het alsjeblieft een tandje minder? De slottekst spreekt boekdelen, wanneer de jongste makelaar – de acteur is Daniel Cornelissen – helemaal alleen op het toneel verzucht: “Oh mijn god, wat háát ik deze baan.” Een grappige bijeenkomstigheid is dat twee Amsterdamse makelaars in het programmaboekje adverteren. Grappig, omdat Vastgoed B.V. niet bepaald een aanbeveling is voor de makelaardij.

Vastgoed B.V., gezien 9/10 in het DeLaMar (aldaar terug van 8 t/m 16 december). Een productie van Senf Theaterpartners en Kemna Theater, tekst David Mamet, bewerking Marcel Otten, producent en regisseur Job Gosschalk, decor Thomas Rupert en Roos Veenkamp, spel Huub Stapel, Jörgen Raymann, Frederik Brom, Jelle de Jong, Daniel Cornelissen, Hubert Fermin en Anton de Bies, portretfoto’s Mark Engelen, scènefoto’s Tom Sebus. De tournee duurt tot en met 11 februari 2018. Zie: www.kemnasenf.nl