De voorstelling Poz Paradise is op alle fronten geslaagd: verhaallijnen, ruimte voor een lach en een traan, een verrassende en sterke cast, een oogstrelend decor en bovendien een bitterzoete komedie over onvervulde verlangens en een onzekere toekomst. Dit is een voorstelling die aantrekkelijk is voor een breed publiek, want iedereen heeft te maken met het leven en de dood, met liefde en seks, met het leven vieren en aspecten uit het leven betreuren. Poz Paradise maakt deel uit van Amsterdam Pride en het culturele programma van de internationale aidsconferentie AIDS2018 in de Rai.

Blijven leven

Mike Reus en Huib Cluistra in Poz Paradise (foto Arjen Veldt)

Keuzes maken. Daar gaat het om in dit nieuwe Nederlandse toneelstuk, dat 24 juli in de Stadsschouwburg in wereldpremière ging. De Amsterdamse theatermaker Daniël Cohen (59) schreef en regisseerde een wrange komedie over hiv hier en nu. De personages maakten of maken stuk voor stuk keuzes. Met name drie hiv-positieve mannen die decennia geleden besmet raakten en dankzij de medische wetenschap nog altijd leven. Maar ook drie jonge homoseksuele jongens, die aids zien als een pagina uit een geschiedenisboek, staan continu voor keuzes. Een van de hiv-veteranen vertelt in een emotionele scène aan een van de jongens hoe hij er indertijd willens en wetens voor koos om besmet te raken. Het is een de mooiste scènes uit de voorstelling. Een andere ‘long term survivor’ kiest ervoor om te stoppen met hiv-remmers. Hij is het zat. Ergens in de voorstelling valt een veelzeggend zinnetje: “Er is een ergere straf dan doodgaan. Blijven leven”.

Geaccepteerd? Getolereerd!

Frans Mulder en Raymi Sambo in Poz Paradise (foto Arjen Veldt)

Schrijver en regisseur Daniël Cohen laat toeschouwers het ene moment hartelijk lachen en weet het volgende moment te ontroeren. De jonge jongens worstelen met de vrijheid waar oudere homo’s voor hebben gevochten. Een van de jonge jongens zegt: ‘we worden nu geaccepteerd’. Waarop acteur Frans Mulder in zijn rol van oudere homo fel antwoordt: ‘We worden getolereerd! Jouw generatie heeft nergens voor gevochten’. Twee jongens, die een relatie hebben, bakeleien over de vraag of ze kiezen voor een open relatie. Of toch niet. En waarom dan niet? Er is tegenwoordig toch het hiv-preventiemiddel PrEP, dus wat hebben zij te vrezen?

Poz&Proud; zo heet een vereniging voor homoseksuele mannen die hiv-positief zijn. Poz Paradise, zo heet ook de villa op Gran Canaria die de drie hiv-veteranen, gespeeld door Mike Reus, Frans Mulder en Raymi Sambo, ruim 22 jaar geleden kochten en waar ze dachten dat ze hun laatste jaren zouden slijten. Ruim twintig jaar later zijn ze er nog. Ze willen het liefst gewoon happy zijn. Zoals vroeger, toen iedereen er nog was. Maar die tijd is voorbij.

I’ve got you under my skin

Doris Baaten in Poz Paradise (foto Arjen Veldt)

Poz Paradise gaat ook over jongeren voor wie hiv niet meer het angstbeeld is dat het ooit was. Huib Cluistra, Tim Teunissen en Harun Balci spelen de jonge vakantiegangers in het gay vakantieresort Club Torso. Ogenschijnlijk zijn ze hier om een onbezorgde vakantie te vieren, maar ze betreuren ook een vriend en leeftijdgenoot die zelfmoord pleegde. Musicalactrice Doris Baaten speelt alle vrouwenrollen. Haar songs zijn veelbetekend commentaar. Terwijl de bewoners van de villa hun medicamenten innemen en de jongens aan de rand van het zwembad experimenteren met partydrugs en PrEP, zingt zij I’ve got you under my skin. Later zingt ze de evergreen September: ‘Oh, it’s a long, long while from May to December. But the days grow short when you reach September’.

‘Humor, ik hou ervan’

Harry Piekema, Tim Teunissen en Harun Balci in Poz Paradise (foto Arjen Veldt)

Een verrassende sleutelrol is weggelegd voor Harry Piekema, tot een paar jaar geleden het gezicht van de Albert Heijn-reclamespotjes en tegenwoordig voor cruise-vakanties. By the way: gewone vakanties op een keurig cruiseschip, geen homo-cruise-vakanties. In Poz Paradise speelt Piekema de relatiemanager van een gay vakantieoord dat pal naast de villa van de drie oudere homo’s is gevestigd. Zijn zoon is bovendien een van de homoseksuele gasten. Piekema speelt een zogenaamd ruimdenkende man, maar hij zit barstensvol vooroordelen over homo’s. Hij zegt dingen als ‘Homo’s moeten een keer uit hun slachtofferrol stappen. Ze maken van hun leven één grote opera.’ Een terugkerend zinnetje van zijn personage is: ‘Humor, ik hou ervan’. Gortdroog uitgesproken is en blijft dat grappig.

Moederkloek en regelnicht

Raymi Sambo in Poz Paradise (foto Arjen Veldt)

Vooral Frans Mulder is ijzersterk als moederkloek en regelnicht die door Daniël Cohen wordt bedeeld met veel grappige oneliners. De Antilliaans-Amsterdamse acteur en theatermaker Raymi Sambo ontroert als oud-balletdanser die mede dankzij hiv in een rolstoel belandde. Overtuigend is ook Mike Reus als schrijver aan de vooravond van zijn vijftigste verjaardag. Hij valt tot zijn eigen verbazing voor een van de jonge jongens in het gay vakantieoord. Een verrassing is Harry Piekema, die uiterlijk een vriendelijke droogkloot is, maar die er in feite op uit is om de hiv-veteranen uit hun villa te krijgen.

De voorstelling ziet er bovendien prachtig uit. Daniël Cohen wist via crowdfunding genoeg bij elkaar te sprokkelen om decorontwerper Eric Goossens, lichtontwerper Coen van der Hoeven en motion graphic designer Rogério Lira te betalen. Zij zijn verantwoordelijk voor de uitermate simpele en oogstrelende vormgeving. Op de achterwand wordt via bewegende lichtbeelden in zomerse kleuren de sfeer van een tropisch eiland gesuggereerd. Poz Paradise is exclusief op diverse data tot en met zondag 5 augustus in de Stadsschouwburg. Dit is een voorstelling die niemand mag missen.

Poz Paradise is nog op 25, 26, 27 en 28 juli, 1, 2, 3, 4 en 5 augustus exclusief in de Rabozaal van de Stadsschouwburg Amsterdam, met Engelse boventiteling. Castfoto René Zuiderveld, scènefoto’s Arjen Veldt. Zie: www.poz-paradise.nl