Gezien: 18 oktober 2016 in de Kleine Komedie, Amsterdam. Desalniettemin: tournee t/m 29 januari 2017. De gelijknamige cd is uitgegeven door Basta Music (www.bastamusic.com). Kaarten en informatie: www.theonijland.nl of www.kikproductions.nl. Foto: Ben van Duin.

Lazarus en Theo Nijland; eerstgenoemde herrees uit de dood, de ander ontsnapte op het nippertje aan een vroegtijdig einde. Theo Nijland scheurde vorig jaar op 61-jarige leeftijd zijn aorta, net toen hij de liedjes had geschreven voor zijn theatertournee ‘Desalniettemin’ en de gelijknamige cd. De kans dat hij de operatie zou overleven was zeven tot acht procent. Nu is hij terug; op het toneel en met de bijbehorende cd. In een afgeladen Kleine Komedie werd de herrijzenis van Theo Nijland gevierd met de uitgestelde première van ‘Desalniettemin’. Onder toeziend oog van vrienden, onder wie Robert ten Brink en zijn vrouw Rosa, andere medestudenten van de Academie voor Kleinkunst zoals Carolien van den Berg en Annet Nijder, collega’s als Brigitte Kaandorp en Theo Maassen, steun en toeverlaat Wivineke van Groningen en bewonderaars.

Het werd een ontroerende avond als ode aan het leven en de liefde, tederheid en poëzie, soberheid en schoonheid, ernst en humor. Nijland: “Zitten jullie nou een homo uit te lachen?” Zodra hij het toneel betreedt, is het pleit eigenlijk al beslecht. Een donderend applaus is zijn deel. Er volgt een aaneenschakeling van louter nieuwe liedjes. Liedjes over de dood, de liefde en waarom het ‘moeten’ ogenschijnlijk zo heilig is. Dat laatste doet hij in het knipogerige lied “Deadline”: “Moet ik dan sterven als een nul? Een nikserig persoon? Ik wil mijn deadline halen!” Er is een absurd, maar in feite maatschappijkritisch liedje over een buitenaards wezen dat menselijke zin en onzin beschouwt als ‘gefriemel in de kantlijn’ en afdoet als ‘blib blab blub’. Er is het tedere liedje ‘Jij wil ’t ook’: “Wij waren voor elkaar gemaakt/ en toch zijn wij elkaar kwijt geraakt’.

Alles is even raak en puur. Alles onderga je met een glimlach om je mond en een glimlach in je hart. In het liedje ‘Hou vast’ is Nijland duidelijk over de liefde: “Jij houdt van mij en ik van jou/ en dit is wat ik straks onthoud: jij hield van mij en ik van jou/ En da’s meer dan genoeg”. Waarna uit de luidsprekers een kinderkoor klinkt die de titel  ‘Hou vast’ zingt als een strijdkreet en met de staccato intensiteit van het kinderkoor in ‘The Wall’ van Pink Floyd. Alles is even trefzeker en vaak absurdistisch geestig. Zoals het lied ‘Tuinieren’, waarin hij zichzelf in de hoedanigheid van tuinier vergelijkt met een onkruidwiedende fascist: ‘Elke keer als ik de tuin inga, valt heel mijn sociaaldemocratische, humane voorkomen in duigen, besef ik dat mijn tuin de vrucht is van een visie, waar een Heinrich Himmler nog een puntje aan kan zuigen’.

Na acht liedjes gaat hij languit op de grond liggen en vertelt, quasi nonchalant, over zijn gescheurde aorta: “Iemand zei dat ik dat moet uitbuiten, maar een gescheurde aorta is geen verdienste”. Hij memoreert dat het leed van andere mensen erger is dan je eigen leed. En concludeert, als hij weer rechtop zit: “Het is leuk om even met jullie te praten”. Dat maakt dit cabareteske concert intensief persoonlijk, helemaal doordat het zaallicht de hele avond aanblijft. Tegen het einde van het concert zingt Nijland een ode aan de op 1 juli 2013 overleden Maarten van Roozendaal. Vriend en collega; Jos Brink zou gezegd hebben ‘van dezelfde koekplank’. Nijland parlando-zingt: “Maarten gaf de pijp aan mij, terwijl ik vorig jaar zelf bijna de pijp aan Maarten gaf”. En het gezongen reffrein: “Maarten, je bent veel te vroeg gestopt met roken. Oma’s, opa’s, slechte zangers, daarvan zijn er wel genoeg. Luie mensen, rijmelaars en ijdeltuiten, weg ermee, maar niet jij en niet zo vroeg”. En: “Maarten, je bent veel te vroeg gestopt met zingen, dus die ik hier een poging. Maar weet je wat het is? Soms barst een lied van goed bedoelde ontzin uit z’n voegen en lukt het je maar niet om simpel te verwoorden… dat ik je mis”. Recht uit het hart, recht je hart in. Lang leve Theo Nijland.

=====================