Into the woods is Sondheim zoals Sondheim het heeft bedoeld. Brava! Het is producente, actrice en zangeres Esther Maas opnieuw gelukt om in Nederland een musical van Stephen Sondheim glorieus op poten te krijgen. Drie jaar geleden maakte ze de vileine relatiekomedie Putting it Together met liedjes van de geniale Amerikaanse componist en tekstschrijver Sondheim. Deze keer legde ze de lat hoger; véél hoger. Met haar productiebedrijf Putting It Together waagde ze zich aan Into the Woods, de volwassen sprookjesmusical van Sondheim uit 1986. Nou ja, het woord ‘musical’ dekt de lading eigenlijk niet. Het is muziektheater met majestueuze muziek. Esther Maas is er glansrijk in geslaagd om dit ‘magnum opus’ volledig tot z’n recht te laten komen.

De personages komen vrijwel allemaal uit de sprookjes van Grimm: Assepoester en haar kwaaie stieffamilie, Rapunzel en haar gemene moeder die zich ontpopt als heks, Roodkapje en de wolf, Sjaak (van de bonenstaak), een reus en een reuzin (buiten beeld de stem van Karin Bloemen), een goeiige en een geile prins. En er is een verteller, die als enige de verhaallijn kent. De voorstelling begint letterlijk met ‘Er was eens’ en eindigt met slechts een handjevol mensen; de rest is dood.

Het orkest in de hoofdrol

Dertien – DERTIEN ! – spelers en zangers leveren een titanenprestatie. Elise Schaap als een stoere macho-Roodkapje, Paul Groot als ‘Hoe heurt het eigenlijk’- prins en een verleidelijke wolf, René van Kooten als de suffe prins, Brigitte Heitzer als een springerige Assepoester, Esther Floor als charmante Rapunzel, Wart Kamps en Lone van Roosendaal als de suffe bakker en zijn stoere bakkersvrouw, Laus Steenbeke als de verteller, Jeremy Baker – ook dramaturg en de maker van de geweldige vertaling – in allerlei dubbelrollen en producente Esther Maas als de heks die de spil van de avond is. En nog meer spelers en nog veel meer dubbelrollen.

Maar de echte hoofdrol in deze majestueuze muziektheatervoorstelling is weggelegd voor het vijftienkoppig orkest – VIJFTIEN ! – onder leiding van Jeroen Sleijfer. Producente Maas had bij haar vorige Sondheim-productie ook geen concessies gedaan aan de muziek. Die moet volgens haar gespeeld worden zoals Sondheim die heeft bedoeld: een groot orkest dat NIET wordt weggestopt in een orkestbak of achter gaasdoek. De musici zitten prominent midden op het toneel, terwijl de acteurs spelen op de smalle strook die overblijft. Of ze duiken op tussen de orkestleden. Hulde aan Marjolein Ettema, die een zeer inventief decor ontwierp. Zodra de personages in het bos belanden, dalen allemaal touwen uit de kap boven de orkestleden. Meer is niet nodig.

Het verhaal is net zo onnozel en onvoorspelbaar als het leven zelf: de suffige bakker en zijn kordate vrouw beleven allerlei avonturen met de sprookjesfiguren. Aan het einde van de eerste akte lijkt het of iedereen ‘lang en gelukkig’ leeft; na de pauze vervalt alles in chaos en verval, dood en verderf. De personages raken verstrikt in heimelijke verlangens en foute beslissingen. De verteller zegt: “Je wilt toch niet leven in een wereld vol chaos”. Er is ondertussen veel humor, maar er zijn vooral veel muzikale hoogstandjes. Dit zijn bepaald geen meedein-Sound of Music-melodietjes. Voor de toeschouwers is alle aandacht geboden; ook om de tekst te verstaan. Dat lukt wonderwel, maar soms is het bijna niet te doen. Nee, het is hard werken voor het publiek. Maar hé, wie heeft gezegd dat kwaliteit altijd ‘leuk’ moet zijn? Into the Woods van Stephen Sondheim ontstijgt ‘leuk’.

Into the wood, gezien 21-2-2017 in het Oude Luxor Rotterdam, tournee t/m 13 mei. Tekst en muziek Stephen Sondheim, script James Lapine, vertaling Jeremy Baker, met o.a. Esther Maas, Lone van Roosendaal, Wart Kamps, Brigitte Heitzer, Paul Groot, René van Kooten, Elise Schaap, Jeremy Baker, Laus Steenbeke en een vijftienkoppige orkest onder leiding van Jeroen Sleyfer, regie Gijs de Lange. Dit is een PIT Productie, foto Peggy de Haan. Zie: www.intothewoods.nu