Evita: “ik heb geleefd, kort maar luid”

Scènefoto Evita, Brigitte Heitzer als Evita en René van Kooten als Che (foto Roy Beusker)

De musical Evita staat veertig jaar na de wereldpremière in Londen en het wereldwijde succes nog altijd als een palazzo. Ook in Nederland als veertigste productie van Ruud de Graaf en Hans Cornelissen. Met opnieuw Brigitte Heitzer, die de titelrol elf jaar geleden ook speelde toen ze dankzij de Avro was gevonden ‘op zoek naar Evita’. Het werd haar doorbraak.

Volwaardige musicalster

Brigitte Heitzer heeft zich sindsdien – vooral in de Stephen Sondheim-musicals Putting it together en Into the Woods – ontwikkeld tot een veelzijdige musicalster. Haar stem blijft messcherp en dat harde, hoge geluid past goed bij Evita Perón Duarte. Dit Argentijnse meisje vocht zich meedogenloos omhoog – haar tegenstanders zeiden: ze neukte zich omhoog – tot first lady van Argentinië, van bastaardkind uit de sloppen tot de machtigste vrouw op aarde. Maar ze was ook een vrouw die op haar 33ste overleed aan baarmoederhalskanker.

Jesus Christ Superstar

Drieëndertig jaar werd ze slechts; dezelfde leeftijd die Jezus had toen hij werd gekruisigd. ‘Santa Evita’ werd tijdens haar leven al aan het kruis genageld door tegenstanders. Voordat Brigitte Heitzer in haar rol van Evita aan het slot van de musical sterft, zingt ze haar zwanenzang met gespreide armen in een lange, witte jurk met wijde mouwen. Ik moest onwillekeurig denken aan de inmiddels 75-jarige Ted Neeley die al 45 jaar de rol van zijn leven speelt. Neeley speelt Jesus Christ Superstar in april 2019 weer in Nederland; maar dit ter zijde.

Santa of stoephoer

Scènefoto Evita, Brigitte Heitzer als Evita en Paul Donkers als Juan Perón (foto Roy Beusker)

Eva Perón Duarte werd in eigen land aanbeden door ‘los descamisados’: de ‘hemdlozen’ die in 1945 in Buenos Aires met ontbloot bovenlijf demonstreerden omdat hun grote held Juan Perón gevangen zat. Voor hen was de hoogblonde Eva ‘Santa Evita’. Ondertussen werd Eva Perón gehaat door de voorheen heersende macht, zoals militiairen en de elite. Ze bleef in hun ogen een corrupte machtswellusteling, een mislukte actrice, een hoer; in de vertaling van Daniël Cohen zelfs een stoephoer. Als ze na haar huwelijk met Perón haar ‘regenboogtournee’ maakt, wordt ze tijdens een optocht in Rome openlijk uitgescholden voor hoer. In de musical zegt een omstander tegen haar: “Dat gebeurt me ook zo vaak. Ze noemen me nog altijd admiraal, hoewel ik al jaren niet meer vaar”. Het is een van de spaarzame komische momenten in deze zware musical over machtswellust en blinde ambitie.

Vurige machtstango

Scènefoto Evita, Brigitte Heitzer als Evita en René van Kooten als Che (foto Roy Beusker)

Brigitte Heitzer speelt opnieuw de rol van haar leven. René van Kooten, een van de beste mannelijke musicalsterren van dit moment, speelt zeer overtuigend haar belangrijkste tegenspeler. In de rolverdeling staat dat hij Che speelt, maar de naam Che Guevara valt in de voorstelling nooit. Van Kooten speelt de verteller, de commentator, de enige die zich kan meten met Evita. Ze dansen symbolisch de hele musical lang een vurige machtstango. Het is een vondst van choreografe Chiara Re dat twee dansers tijdens veel scènes op de achtergrond een tango dansen. Als spiegel van wat zich op het voortoneel afspeelt.

Scènefoto Evita, René van Kooten als Che (foto Roy Beusker)

Magnifiek decor

De musical is hoe dan ook de moeite waard dankzij de geweldige muziek van Andrew Lloyd Webber en de geweldige teksten van Tim Rice. De muziek gáát maar door, vooral doordat het een volledige gezongen rockmusical is met opera-accenten. Deze musical is meer dan de showstopper Huil niet om mij, Argentina. Denk aan oorstrelende klassiekers als Ik ben uitzonderlijk goed voor u, Hoog vloog je, te hoog en Wals voor Eva en Che. Een groot compliment gaat uit naar Eric van der Palen, verantwoordelijk voor een magnifiek decor dat grotendeels bestaat uit gemarmerde blokken en panelen die alle kanten op kunnen schuiven. Ze dienen ook als wanden, waarop video’s en afbeeldingen worden vertoond, zoals bij de uitvaart van Evita bewegende beelden van een gigantische treurende menigte. Wanneer Juan en Eva trouwen, veranderen twee blokken als bij toverslag in glas-in-loodramen. En wanneer Evita de showstopper op het balkon zingt, schuift het middelste blok – met ballustrade – naar voren.

Miljoenenjacht en postzakjasje

Regisseur Paul van Ewijk verdient ook een compliment. Hij hoefde zich niet te houden aan voorschriften van Andrew Lloyd Webbers productiebedrijf Really Useful Group Ltd. In de nieuwe Nederlandse versie zit de hele cast al op het toneel wanneer het publiek de zaal betreedt, wat een heel goed effect is. Van Ewijk en zijn ontwerpers permitteren zich leuke op Nederland afgestemde grapjes, zoals tijdens het lied Bakken geld een knipoog naar de meisjes op de trappen met geldkoffers in Linda de Mols Miljoenenjacht. Kostuumontweper Arno Bremers maakt een geslaagde knipoog naar onze in Argentinië geboren koningin door Evita op haar tournee door Europa te kleden in een mantelpak dat sterk lijkt op het ‘postzakjasje’ dat Jan Taminiau voor Máxima maakte voor Koninginnedag 2009. Inclusief de nationale vlag in de ceintuur en de randen langs de manchetten.

Jammer, maar helaas

Helaas moest de talentvolle zanger Marijn Brouwers om gezondheidsredenen – nierfalen – zijn rol van Juan Perón teruggeven. Het zou zijn eerste hoofdrol in een musical zijn geweest. Nu speelt Paul Donkers de weinig charismatische staatsman, die door Evita volledig wordt overvleugeld. Donkers is niet bepaald een persoonlijkheid die op het toneel uitblinkt en waar je oog onwillekeurig naartoe wordt getrokken. Eigenlijk is dat dus juist wel goed. Hij zingt verder prima, niks op aan te merken.

De kunst van leiderschap

Scènefoto Evita, Brigitte Heitzer als Evita en tangodansers (foto Roy Beusker)

Deze musical gaat om ‘de kunst van het leiderschap’, zoals in een van de songs wordt gezongen. Op de website van De Graaf & Cornelissen wordt Evita aanbevolen met deze merkwaardige redenering: “In een tijd waarin we leven met machtige vrouwen als Hillary Clinton, Angela Merkel, Theresa May, Madonna en Claire Underwood, stelt de musical Evita iemand centraal die hen voorging in niet te stuiten ambitie.” Huh? Was Hillary Clinton niet te stuiten? Helaas wel… Staat Madonna erbij, omdat ze in de verfilming uit 1996 Evita speelde en eiste dat zij het mooie lied Another suitcase in another hall zong in plaats van de minnares van Péron voor wie dit lied bedoeld is? Bij Angela Merkel en Theresa May denk ik ook niet meteen aan Evita. En Claire Underwood? Die bestaat niet eens. In elk geval bestond Eva Perón Duarte wel, ook al leefde ze slechts 33 jaar. In de musical zingt ze op haar sterfbed: “Ik heb geleefd, kort maar luid”.

Evita, gezien 22 oktober galapremière in Carré, een productie van De Graaf & Cornelissen Entertainment, muziek Andrew Lloyd Webber, tekst Tim Rice, vertaling Daniël Cohen, regie Paul van Ewijk, choreografie Chiara Re, decor en video Eric van der Palen, kostuums Arno Bremers, met Brigitte Heitzer, René van Kooten, Paul Donkers, Esmée Dekker en anderen, scènefoto’s Roy Beusker, foto van Anne-Rose Edwin Smulders. Tournee door Nederland en België t/m 11 april 2019, inlichtingen: www.degraafencornelissen.nl/voorstelling/evita-de-musical