Diana & Zonen: goed gespeeld, maar gekunsteld

Danique Graanoogst en Freek Bartels (foto Roy Beusker en Annemieke van der Togt)

Marlijn Weerdenburg (foto Roy Beusker en Annemieke van der Togt)

Diana & Zonen is een echte conceptmusical. Nou zijn natuurlijk alle musicals, alle toneelstukken, alle boeken en andere kunstuitingen uitvloeisels van bedenksels. Maar het is prettig als creaties op toeschouwers niet al te ‘bedacht’ overkomen. En dat doet Diana & Zonen wel. Centraal staat dat William en Harry, Charles, Kate en Meghan decennia na de dood van Diana nog met haar geest communiceren. Diana steunt Harry in de keuze van Meghan Markle als zijn vrouw, eigenlijk geeft ze adviezen aan iedereen en ze haalt zelfs herinneringen op met Charles. Dit alles maakt de musical nogal gekunsteld.

Voorspelbaar

Het is zeker niet de eerste keer dat Dick van den Heuvel een musical heeft geschreven over een overleden hoofdpersoon die zich met het heden bemoeit. In Was getekend Annie M.G. bemoeide de schrijfster Annie Schmidt zich na haar dood ook voortdurend met haar zoon Flip en andere gebeurtenissen. Hoewel deze musical ingewikkelder in elkaar stak dan Diana & Zonen, was Was getekend Annie M.G. geloofwaardiger en intrigender deze musical over Diana. Bovendien is een musical over Diana nogal voorspelbaar.

Rijmelarij

Brigitte Heitzer (foto Roy Beusker en Annemieke van der Togt)

Het is jammer dat de liedteksten van André Breedland een aaneenschakeling zijn van clichés en rijmelarij. Een paar voorbeelden: Diana die zingt “Ik was niet alleen die lach,/ niet alleen die fatale dag”. Of: “Bij alles wat ik deed of liet,/ was er die persmuskiet”. En tijdens haar grote solo zingt ze: “Wijs mij niet af,/ kom ik ooit af van die straf?/ Ik was altijd bang maar nooit laf./ Er is veel waar ik mij nu voor schaam./ Maar niet voor mijn naam. Dus noem mijn naam”. Hoezo?

Lange uithalen

De muziek van Jeroen Sleyfer en Sophie Veldhuizen wordt vooral gekenmerkt door dramatische intro’s en lange uithalen. Denk aan Soldaat van Oranje, waarbij de muziek bepaald niet het beste aspect is van deze musical. Merkwaardig trouwens dat het programmaboekje van Diana & Zonen vermeldt dat maar liefst drie mensen verantwoordelijk zijn voor ‘additionele muziek en liedteksten’: Vincent – zoon van Joop en zuster van producent Iris – van den Ende, Niels Zuiderhoek en Catalina Schweighauser. Zijn dat niet wel erg veel mensen?

Jan Elbertse: schrijnend mooi

Marlijn Weerdenburg en Jan Elbertse (foto Roy Beusker en Annemieke van der Togt)

Gelukkig zijn de meeste acteurs erg goed. Ik zag Marlijn Weerdenburg, die haar eerste grote musicalrol deelt met Brigitte Heitzer. Van Weerdenburg zet een bespiegelende Diana neer, die alles observeert en becommentarieert. Haar zangstem is uitstekend. Freek Bartels is onherkenbaar als de getormenteerde Harry, Danique Graanoogst lijkt sprekend op Meghan, haar stem is overtuigend en bij haar is het geloofwaardig dat ze twijfelt of ze een verbintenis met haar grote liefde Harry zal aangaan. Ouwe rot Jan Elbertse is als de oude Charles schrijnend mooi en vaak ook geestig. Bijvoorbeeld in zijn beschouwing: “Als je moeder koningin is en niet van wijken weet, dan is het wachten, wachten, wachten…. op je koninklijke reet”. Een intieme scène tussen hem en de geest van Diana is ontroerend.

Gerrie van der Klei: ‘to the stage born’

Gerrie van de Klei (foto Roy Beusker en Annemieke van der Togt)

Magnifiek is Gerrie van de Klei in een bijrol als Camilla Parker-Bowles. Elk woord uit haar mond is goed voor een lach: “Het volk is als gluten. Sommige mensen kunnen er tegen en anderen worden er kotsmisselijk van”. Ze doet denken aan de 81-jarige Britse commedienne Penelope Keith, die ooit schitterde in de tv-serie To the manor born. Gerrie van der Klei bewijst weer eens dat ze ‘to the stage born’ is. Na de pauze heeft ze een heerlijke solo over dat ze lang moest wachten, maar toch heeft gekregen wat ze wilde: lang verwacht en toch gekregen. Die solo, waarin ze met enkele heren uit het ensemble een elegant dansje uitvoert, is een geweldige ‘ten o’clock wake-up-call’ die de zaal laat ontploffen van enthousiasme.

Ontroerend

Er zijn meer mooie scènes, zoals het antwoord van Harry als hem wordt gevraagd waar hij bang voor is: “Voor moeders die zeggen ‘tot morgen’ en nooit meer terugkomen”. Het duet tussen Harry en Meghan in Botswana, getiteld Dit ben ik is mooi. De scène tussen de ‘dode’ Diana en de jonge Diana – in een zeer herkenbaar gebreide pullover – is ontroerend, vooral wanneer de oudere Diana haar jonge, naïeve evenbeeld teder en meewarig over haar wang streelt. Het decor van Carla Janssen Höfelt is sober en doeltreffend. Ze werkt veel met licht en led-schermen en dat is genoeg. Wanneer de scènes zich afspelen in het paleis, prijkt een metershoog, craquelé portret van koningin Elizabeth op de achtergrond.

Ensemble in het decor met Marlijn Weerdenburg op de achtergrond (foto Roy Beusker en Annemieke van der Togt)

Geschrokken

Danique Graanoogst en Freek Bartels (foto Roy Beusker en Annemieke van der Togt)

Er gaan geschrokken ‘ooohh’-kreten door de zaal, wanneer Charles tegen Harry zegt: “Ik ben wel je vader!” en Harry fel reageert: “Dat is nog maar de vraag”. En ook wanneer William zijn moeder verwijt dat ze zichzelf van de trap gooide, toen ze zwanger van hem was. De producent Iris van den Ende en Miel Gouda zijn trots op hun ‘koninklijke musical’, die hun eerste originele productie is in het theater. De meeste recensies zijn lovend, behalve die van Hein Janssen in de Volkskrant. Hij schrijft: “Diana & Zonen ontbeert het belangrijkste van een biografische musical: de hoofdpersoon wekt nauwelijks interesse”. En: “Wat weten we nog niet van haar en haar familie, na al die documentaires, boeken, artikelen, films en tv-series? Het antwoord is: bar weinig. Diana & Zonen, een productie van MediaLane, werpt geen enkel nieuw licht op het treurige lot van Lady Di”. Pijnlijk, maar volgens mij terechte kritiek. De Amerikaanse site broadwayworld.com was daarentegen ronduit juichend, aldus eindigend: “a tragic story, told by the ones who have lived it. Tragic yet hopeful. A saving grace. Bravo”.

Diana the musical

Diana the musical op Broadway

De producenten en creative producer Joop van den Ende, die zich op 79-jarige leeftijd dag en nacht met deze productie heeft bemoeit, denken al aan het buitenland. Daarbij komt het niet goed uit dat in november van dit jaar een nieuwe musical over Diana op Broadway in première gaat. Diana the musical is geschreven door Joe di Pietro en David Bryan; laatstgenoemde is medeoprichter van de popgroep Bon Jovi. Deze musical had vorig jaar maart op Broadway al in première moeten gaan, maar daar stak corona een stokje voor. Op 1 oktober gaat Diana the musical in première op Nexflix; een unicum is in de theaterwereld. Vanaf 2 november zijn in the Long Acre Theatre in New York try-outs en de première is in dit theater op 17 november.

Jeanna de Waal als Diana

Diana the musical belicht haar leven, haar ongelukkige huwelijk, de rivaliteit met Camilla, onbegrip voor haar binnen de koninklijke familie en de eeuwige – gewenste of ongewenste – aandacht van flitsende camera’s. Jeanna de Waal speelt de titelrol en in de trailer ziet Tony-winnares Judy Kaye er geweldig uit als koningin Elizabeth. In de trailer is te zien dat Diana in haar witte jurk het verrassingsdansje uitvoert dat ze in 1985 met Wayne Sleep uitvoerde tijdens de Royal Variety Show – daar zijn alleen foto’s van – en  ten tonele verschijnt in de sexy, zwarte zogenoemde ‘fuck you revenge dress’ die ze in 1994 droeg op dezelfde avond dat Charles op de televisie toega dat hij een relatie had met Camilla Parker-Bowles. Zie de Netflix-trailer: https://www.netflix.com/nl/title/81323667  Indrukwekkend zijn twee filmpjes, waarin Jeanna de Waal twee songs zingt, begeleid door Bon Jovi-pianist en de componist David Bryan: Underestimated en If.

Tot slot, zie de trailer van Diana & Zonen en het optreden op de Uitmarkt, waarin Marlijn Weerdenburg haar solo Wijs mij niet af zingt:

Diana & Zonen, gezien 17 september in het DeLaMar (aldaar t/m 9 januari 2022). Een productie van Theateralliantie en MediaLane. Script Dick van den Heuvel, liedteksten André Breedland, muziek Jeroen Sleyfer en Sophie Veldhuizen, additionele teksten Vincent van den Ende, Niels Zuiderhoek en Catalina Schweighauser, decor Carla Janssen Höfelt, kostuums Yan Tax, creative producer Joop van den Ende, dramaturgie Paul Eenens, creative director Maurice Wijnen, choreografie en musical staging Pim Veulings, regie Frank van Laecke, met Marlijn Weerdenburg/Brigitte Heitzer, Freek Bartels, Jonathan Demoor, Danique Graanoogst, Liss Walravens, Gerrie van der Klei, Jan Elbertse en vele anderen. Scènefoto’s Roy Beusker en Annemieke van der Togt. Tournee van 27 januari t/m 24 april in dertien grote theaters, van Heerlen tot Enschede, zie voor de speellijst en meer informatie: www.dianaenzonen.nl