De musical Cats kwam, zag en overwint nog altijd

De musical Cats ging in 1981 in Londen in wereldpremière. Kopstukken in de theaterwereld verklaarden de componist Andrew Lloyd Webber, de regisseur Trevor Nunn en de producent Cameron Mackintosh voor gek. Een musical met katten, blaffende mopshonden, tapdansende kakkerlakken, zonder mensen? Op tekst van de raadselachtige gedichten van T.S. Eliots Old Possum’s Book of Practical Cats. En met als enige verhaallijn dat ‘jellikelkatten’ zich vermaken op het ‘jellikelbal’. Dat kon gewoonweg geen succes worden. Toch?

Carré, in de piste

De rest is geschiedenis. Cats is al 37 jaar een wereldhit, waarbij toeschouwers op alle continenten ontroerd een traan wegpinken wanneer de verlopen glamourkat Grizabella met haar vale vacht wordt uitverkoren om naar de kattenhemel op te stijgen. Cats kwam, zag en overwon in 1987 Amsterdam in de piste van Carré. Het was het debuut van Pia Douwes, Ruth Jacott, Joke de Kruijf en Stanley Burleson, die aanvankelijk dacht dat hij ging auditeren voor de Volendamse popgroep. Cats was een Carré Productie, wat Joop van den Ende deed verzuchten dat er slechts één ding niet klopte aan deze voorstelling. Namelijk dat het geen Joop van den Ende Productie was. Pas later ontpopte Van den Ende zich als musicalmagnaat met Les Misérables en al die andere producties. Ook revancheerde hij zich door Cats in 2006 alsnog te produceren; in Carré.

Ruim 35 jaar na de wereldpremière is en blijft Cats een triomf van dans en zang, aankleding en schmink. Allemaal elementen, die vastliggen alsof ze in beton zijn gegoten. De door John Napier en Karen Dawson ontworpen vormgeving blijft sensationeel, hetzelfde geldt voor de magistrale choreografie van de eerder dit jaar overleden Gillian Lynne. Nu is Cats terug in Nederland, voor het eerst in het Engels en in de originele versie. Tenminste, dat laatste wordt beweerd. Helaas speelt de voorstelling zich niet af in een piste, zoals destijds in the New London Theatre en in 1987 in Carré. Maar ja, toen Cats terugkwam in Carré ,wat dat ook op het toneel. Kennelijk is ‘en ronde’ voor een reizende voorstelling productioneel te hoog gegrepen.

Stralend middelpunt

Teleurstellend was dat tijdens de première Grizabella de glamourkat niet op een grote autoband ten hemel steeg. Een nachtmerrie voor de makers, want het bleek achteraf een technische storing dat Grizabella noodgedwongen via het zijtoneel afging. Toch is Cats ook zonder dit effectbejag een enerverende, zinderende ervaring. De muziek van Andrew Lloyd Webber blijft hypnotiserend goed, de dans blijft verbijsterend schoon en synchroon, de humor blijft aanstekelijk en Jenna Lee-James zingt de showstopper Memory meesterlijk. De blikvanger in deze show is het witte katje, dat in de uitvoering van Hannah Kenna Thomas de sterren van de hemel danst. Bijkans lichtgevend wit als stralend middelpunt. Zie de trailer: https://www.youtube.com/watch?time_continue=12&v=gFivZHlmYpY

Levensecht kattig

Helaas was de première in het ongelooflijk sfeerloze theater van de RAI. Veel te groot en kaal. Hetzelfde geldt voor de andere theaters in deze tournee: het Nieuwe Luxor in Rotterdam, Martini Plaza in Groningen en het Chassé Theater in Breda. Vanaf rij vijftien is de gezichtsuitdrukking van de katten moeilijk te zien. Laat staan als je achterin op rij 35 zit. Gelukkig zaten we aan de punt van de rij. Gelukkig, want soms komen de katjes even de zaal in en dan maken ze rechtstreeks contact met toeschouwers. Ze geven kopjes, kijken schuin nieuwsgierig of blazen nijdig. Hun bewegingen zijn zo levensecht kattig dat het lijkt of dit niet mensen zijn in nauwsluitende pakken. Met veel schmink, pruiken en een koord als staart.

Meer dan zeven levens

Ik denk weemoedig terug aan de originele Cats die ik in 1981 in Londen zag. Met Elaine Page als Grizabella de glamourkat, de klassieke danser Wayne Sleep als Mister Mistofollees met zijn waanzinnige sprongen en pirouettes en de zwaarlijvige Brian Blessed als de oude brompot Deuteronomy. Ik herinner me ook het commentaar van Teddy Holmes, destijds directeur van Chappell Music Publishing en een zeer belangrijke man in de wereld van de lichte muziek. Hij vond Cats een belachelijke vertoning. Ik hoor hem nog zeggen: “Wayne Sleep drove me crazy by spinning around and around and around”. Hij zag het verkeerd, want Cats speelt deze en komende maanden niet alleen in Nederland, maar ook in Tokio, Boedapest, Ostrava in Tsjechië, Rhode Island, Oakland en Connecticut, Hidalgo en Monterey in Mexico. Deze musical heeft meer dan zeven levens. Daar kan The Lion King – die andere katachtige – een puntje aan zuigen.

Cats, gezien 20 december in de RAI, aldaar t/m 12 januari, daarna van 17 t/m 27 januari in het Nieuwe Luxor in Rotterdam en later van 9 t/m 14 april in Martini Plaza in Groningen en van 17 t/m 22 april in het Chassé Theater in Breda. Inlichtingen en kaarten: www.catsdemusical.nl