JANKE-0046 VISUAL TANTE ROOSJE-LIGGEND kopie

 

Gezien: 30 maart in Schouwburg Amstelveen, tournee t/m 22 mei. Een Janke Dekker Productie, muziektheater gebaseerd op het boek ‘Tante Roosje – het oorlogsgeheim van mijn familie’ van Paul Glaser. Met Truus te Stelle, Valéry van Gorp en Mike Weerts, bewerking/regie Erris van Ginkel, muzikale leiding Maurits Fondse. Scènefoto Roy Beusker

HET EERSTE dat het publiek bij het betreden van de zaal ziet, is een enorme berg schoenen op het toneel. Die stapel is, afgezien van een tafel, een paar stoelen en een koffer, het enige decor van de voorsteling ‘Dansen met de vijand’. Geen draaiend toneel, geen special effects, geen groepen dansers, geen opsmuk. Slechts drie acteurs, een pianist en authentieke Polygoon-journaalbeelden vertellen het even indrukwekkende als verbazingwekkende verhaal over Roosje Glaser. Deze Joods-Nederlandse vrouw werkte vóór en in de oorlog als danslerares en werd verraden door mensen die ze dacht te kunnen vertrouwen. Haar ex-man, die zich aansloot bij de NSB, gaf haar in de oorlog aan, omdat ze geen Jodenster droeg en clandetien dansles bleef geven. Nadat Roosje was opgepakt, overleefde ze zes concentratiekampen, waaronder Auschwitz.

In de kampen hield ze zich op de been door dansles te geven aan SS-ers en in Auschwitz had ze zelfs meer dan vriendschappelijke betrekkingen met een kampbewaker. Kortom: in het kamp danste ze met de vijand. Roosje overleefde de oorlog ternauwernood en kwam in 1945 terecht in Zweden, waar ze bleef wonen. In de ogen van haar broer John was ze ‘fout’ geweest. Zelf was hij in 1942 ondergedoken, nadat hij voor zijn moeder en Roosje plompverloren een briefje had achtergelaten met de tekst ‘Ontplof, rotmof’. Na de oorlog verweet hij Roosje niet alleen haar gedrag in de kampen maar ook dat zij hun moeder in de steek had gelaten. John, die als een van de weinigen van de familie de oorlog had overleefd, verzweeg het bestaan van Roosje. Dat deed hij ook tegenover zijn in 1947 geboren zoon, die niet beter wist dan dat de familile Glaser katholiek was. Het is aan deze zoon Paul te danken dat het levensverhaal over Roosje Glaser bewaard bleef.

Dat kwam zo: Paul Glaser ontwaarde in 1988 tijdens een bezoek aan Auschwitz tussen een koffer met de naam ‘Glaser’ en de toevoeging ‘Holland’. Toen hij daarover met zijn vader wilde praten, bleef zijn vader zwijgen. In Zweden ontdekte Paul Glaser via allerlei omwegen het bestaan van de eigenaar van de koffer: zijn voorheen volkomen onbekende tante Roosje. Hij won langzaam maar zeker haar vertrouwen en zij vertelde hem haar levensverhaal. Dit tekende Paul op in zijn in 2010 verschenen boek ‘Tante Roosje – het oorlogsgeheim van mijn familie’. Dit boek is al in vele talen verschenen en is nu door Cargo – een imprint van de Bezige Bij – herdrukt onder de naam ‘Dansen met de vijand’.

In de gelijknamige voorstelling geven de jeugdige actrice en danseres Valéry van Gorp en oudgediende Truus te Stelle gestalte aan de jonge en de oudere Roosje. Mike Weerts speelt niet alleen Paul Glaser maar ook andere mannen in haar leven. Het grote wonder van de voorstelling is dat de dubbelrollen geheel geloofwaardig en vanzelfsprekend in elkaar overvloeien. Zonder verkleedpartijen, afgezien van een colbert of een hoedje. De overgangen van heden en verleden vloeien ook haarfijn in elkaar. Bovendien voert theatermaker Erris van Ginkel, die het boek bewerkte en de voorstelling regisseerde, dit waargebeurde verhaal ten tonele zonder larmoyant te worden. Het resultaat is indringend en waardevol. Je kunt in de zaal een speld horen vallen, wanneer op het toneel een knallende ruzie wordt uitgevochten tussen de oudere Roosje en haar broer over wie in de oorlog wie in de steek liet. ‘Dansen met de vijand’ is een juweel van een intieme voorstelling. Een must voor wie benieuwd is naar toch weer een nieuw verhaal uit de Tweede Wereldoorlog en zeker ook voor liefhebbers van kwalitatief hoogstaand, onopgesmukt theater.

‘Dansen met de vijand’ is tot en met 22 mei op tournee (ook 4 mei om 21.00 uur in de Meervaart in Amsterdam). Zie voor inlichtingen en de speellijst: www.jankedekkerproducties.nl en voor informatie over Paul Glaser, zijn boek en authentiek beeldmateriaal: www.tanteroosje.com

copyright Anne-Rose Mater-Bantzinger