Stoornis of my life verdient de hele sterrenhemel

Alex Klaasen en het ensemble (foto Bram Willems)

Stoornis of my life is de nieuwe, triomfantelijk ontvangen musical van en met multitalent Alex Klaasen. Ik zag de première van Noortje Herlaar en Soy Kroon die twee van de hoofdrollen dubbelen met Kim-Lian van der Meij en Jim Bakkum. Het DeLaMar was tot de laatste stoel vol; Stoornis is een overweldigend succes. De hele serie in het DeLaMar tot en met de eerste week van januari zit stampvol.

Wat wil ook met de juichend recensies tot zelfs zes sterren van Patrick van den Hanenberg in Het Parool, terwijl die krant in recensies producties niet eens met sterren honoreert. Bravo Alex Klaasen, het is voor eigenlijk onnodig om nogmaals te schrijven hoe goed deze voorstelling is. Maar ik doe het lekker toch.

Stoornis is uiteraard zeker niet een productie van alleen Alex Klaasen, die verantwoordelijk is voor het script en de songteksten, terwijl hij zelf de hoofdrol speelt. Peter van de Witte schreef de muziek en was de regisseur, Daan Wijnands was de choreograaf en Roos Veenkamp ontwierp het decor, dat eigenlijk ook een hoofdrol speelt. Ze ontwierp grote witte vlakken, die onafhankelijk van elkaar kunnen draaien, waardoor een voornamelijk wit decor toch telkens anders is. Bovendien ontwierp ze vierkante zitelementen die kunnen kantelen, stapelen en meer. Heel inventief en verrassend.

‘Het moest vooral iets nieuws zijn’

Alex Klaasen met de handtekening van Pia Douwes (Bram Willems)

Klaasen belichaamt de spil van de voorstelling. Hij speelt Jasper, een jongen met autisme en een passie voor musicals. Hij is idolaat van Pia Douwes. Op foto’s van hemzelf staat meestal Pia Douwes naast hem. Jasper heeft autisme en woont in een instelling, zijn broer Willem is als soapacteur een BN-er en deze ‘gewone’ broer’ blijkt gaandeweg behoorlijk gefrustreerd te zijn. Hun moeder overlijdt aan het begin van de voorstelling, maar ze blijft aanwezig en ze blijft het leven van de broers beïnvloeden.

Alex Klaasen schrijft in het programmaboek dat hij iets nieuws wilde maken: ‘Het moest vooral iets nieuws zijn. Geen jukebox musical met gezellige meezingliedjes, geen biografische musical over een historische figuur, niet de zoveelste musical over dat bekende boek of die ene film. Nee; een nieuw verhaal, met nieuwe liedjes, nieuwe teksten en nieuwe muziek. […..] Ik heb een broer met autisme. Daat heeft mijn leven gekleurd – soms mooi, soms ingewikkeld, altijd intens. Ik wilde iets maken dat die complexiteit eer aan doet, maar dan wel in een musical waarin je ook gewoon keihard kunt lachen. Want dat is hoe het is. Het ene moment ontroerend, het volgende moment totaal absurde.’

Het ensemble en het decor van Roos Veenkamp (foto Bram Willems)

Klaasen, zijn creatieve en zijn geweldige medespelers zijn er glansrijk in geslaagd om van Stoornis een geweldige, unieke voorstelling te maken. In feite is het een soort raamvertelling, want de 49-jarige Jasper – oftewel de eveneens 49-jarige Alex Klaasen – vertelt het publiek meteen aan het begin dat hij een musical wil maken. En hij vertelt meteen aan het publiek dat dit een musical wordt; een musical die voldoet aan alle eisen van het genre: een opening, waarin de meeste personages zich voorstellen.

Later is er een ‘I want-song’ waarbij de hoofdpersoon wordt overmand door emoties omdat hij zich realiseert wat hij wil. Een groot pauzenummer, hier getiteld Ik heb een pauze nodig. Na de pauze een powersong van de vrouwelijke hoofdrol, een zogeheten ‘eleven o’clock-song’ waarin de hoofdpersoon tot een belangrijk inzicht komt en uiteindelijk een finale, die hier uitmondt in het lied Er is geen finale.

Rainman en Kees Momma

Stoornis: Soy Kroon en Alex Klaasen (foto Bram Willems)

Jim Bakkum en Alex Klaasen (foto Bram Willems)

Stoornis of my life is een ontroerende voorstelling vol zwarte humor. Een voorbeeld: Jasper lijdt aan ‘autisme spectrum stoornis’; oftewel ‘ass’ – kont in het Engels, verduidelijkt hij tegen publiek. Wanneer Jasper van zijn broer hoort dat hun moeder dood is, is zijn eerste reactie: ‘maar hoe moet het dan met onze kaartjes voor The Lion King? Daar zouden we binnenkort naartoe gaan en die kaartjes staat op haar naam’. Broer Willem wordt afwisselend gespeeld door publiekslievelingen Jim Bakkum en Soy Kroon. Ik zag de première van Soy Kroon en Noortje Herlaar.

Willem wil zich na de dood van hun moeder over Jasper ontfermen. De band tussen de twee broers – of juist hun verschillen – deed me denken aan Tom Cruise en Dustin Hoffman in de film Rainman: de geslaagde yup die zich ontfermt over zijn autistische broer. Dat gaat in Stoornis aanvankelijk net zo mis als in Rainman. Het is geweldig hoe Alex Klaasen voor deze rol fysiek verandert in een houten klaas in een houthakkersoverhemd. Hij praat in afgepaste zinnen, waarbij zijn dictie doet denken aan hoe autisme-fenomeen Kees Momma praat. Heel knap is hoe Klaasen uit z’n ogen kijkt; heel anders dan zijn gewone blik. Starend, met een uitdrukking alsof hij continu verbaasd is.

Alex Klaasen kan alles

Noortje Herlaar (foto Bram Willems)

Ik zag Soy Kroon als de broer en soapacteur, die danig met zichzelf in de knoop zit. Meer nog dan zijn broer Jeroen. Een knappe, uitgekiende rol die vast en zeker zowel door Jim Bakkum als Soy Kroon perfect – en toch heel anders – wordt gespeeld. Willem wil zijn broer onafhankelijker maken, maar dat loopt behoorlijk spaak.

Jasper zegt: ‘Ik heb verder niemand.’ Willem: ‘Je hebt mij toch?’ Jasper: ‘Maar je bent er nooit.’ De overleden moeder blijft Jasper observeren; ‘Jij kan toch niet tegen veranderingen.’ De moeder, geweldig gespeeld door Sylvia Poorta, probeert haar zoons ervan te doordringen dat het niet zal lukken om Joris te veranderen.

Ik zag Noortje Herlaar in de ingewikkelde rol als begeleider in de instelling waarin Jeroen woont (zij dubbelt de rol met Kim-Lian van der Meij). De begeleider botst continu met Willem, maar – het is een musical, nie’waar? – dit mondt uit in een spel van aantrekken en afstoten. Heel knap geschreven en heel knap gedaan. Eigenlijk verandert alles dat Alex Klaasen aanraakt in goud. Dat is zo sinds hij in 1998 de Pisuisseprijs won als meest veelbelovende eindexamenleerling aan de Academie voor Kleinkunst. Hij won menige prijzen, zoals zes musical awards en twee keer de Annie M.G. Schmidtprijs voor het beste theaterlied. Hij maakte een serie geweldige Showponies-voorstellingen, werd bij een groot publiek – zoals dat heet – bekend als de hysterische stylist in Gooische vrouwen en was zelfs – niet te zien – als baviaan in The Masked Singer.

Alex Klaasen danst met zuurdesembroden (foto Bram Willems)

Sterrenregen in de kranten

Programmaboek met een foto van Mark Engelen

Kortom, Stoornis is een daverend succes; Gaat dit zien, gaat dit zien! Dit is de trailer: https://www.youtube.com/watch?v=JZPqZt2YZuo Het programmaboek is ook zo geslaagd, met een cover waarop staat dat het de ‘playbill’ is. Zoals bij musicals op Broadway en The West End. Alex Klaasen geniet zienderogen van deze triomf. Wat gaat hij hierna doen? Het wordt nog een hele klus om dit te overtreffen. Nou, eerst maar de verlenging in komend seizoen, want dat kan niet anders.

Hierbij een overzicht van de juichende recensies in kranten: Joris Henquet schreef in de Volkskrant; ‘Stoornis of my life is een geraffineerde ontleding van het musicalgenre. Alle wetten en vaste onderdelen van musicals worden door Jasper benoemd, zoals de ‘I Want-song’, waarin de hoofdpersoon over zijn verlangens zingt. Er wordt de draak gestoken met musicalclichés, maar tegelijk worden deze vaste onderdelen ook vakkundig en met liefde uitgevoerd.’ ★★★★★

Bianca Bartels in Trouw: ‘Klaasen schreef met componist (en regisseur) Peter van de Witte heel afwisselende, verhalende songs die begeleid worden door een sterke liveband. Emoties zijn er ruimschoots in de voorstelling, maar het wordt nergens sentimenteel. Het verhaal, de regie en de composities zijn perfect uitgebalanceerd.’ ★★★★★

Applaus (eigen foto)

Dominique Engers in de Theaterkrant: ‘Schrijver Alex Klaasen en regisseur/componist Peter van de Witte leverden een humorvolle, ontroerende, indrukwekkende nieuwe musical af. In een musical ben je altijd blij, aldus Jasper. Waarom hij zo van musicals houdt begrijpen wij na het zien van deze allemaal.’ ★★★★★

Vier sterren in De Telegraaf: ‘Net als het verhaal zelf weet ook het creatieve team van Klaasen, die het stuk maakte met zijn regisseur en componist Peter van de Witte, knap de balans te vinden tussen kunst en de camp die bij vlagen op de loer ligt.’ (recensent Robbert Blokland).

Applaus (eigen foto)

Vier sterren in NRC: ‘Het biedt stof voor een hele rits aan geslaagde meta-grappen, waarin Jasper commentaar levert op het verloop van zijn eigen musical. Maar ook inhoudelijk is die vondst ijzersterk. Door Jasper zo duidelijk te laten ontleden langs welke lijn een traditionele plot zich doorgaans ontvouwt, maakt Klaasen zichtbaar hoe het echte leven zich natuurlijk helemaal niet volgens die wetten voltrekt.’ (recensent Shira Keller).

Maar Patrick van den Hanenberg sloeg dus alles in Het Parool, want hij bekroonde Stoornis met zes sterren op een schaal van vijf: ‘Stoornis of my life is een hilarische, ontroerende en verrassend herkenbare musicalcomedy over wat er gebeurt als jouw perfect geregisseerde leven plotseling geen script meer heeft. […..] In deze wervelende, ontwapenende en verfrissend eerlijke musicalcomedy moet Jasper niet alleen zichzelf redden, maar ook zijn broer bevrijden uit de beperkende gedachte: dat jij weet wat goed is voor een ander.’ En Het Parool geeft niet eens sterren voor recensies; kan je nagaan…

A-R op de rode loper (foto Edwin Smulders)

Stoornis of my life, gezien 18 december 2025 in het DeLaMar. Script en songteksten Alex Klaasen die ook de hoofdrol speelt, muziek en regie Peter van de Witte, verder met Jim Bakkum of Soy Kroon, Kim-Lian van der Meij of Noortje Herlaar en verder Sylvia Poorta, Dennis Willekens, Julia Lammerts, Iris Bakker en Martijn Kardol. Choreografie Daan Wijnands, decor Roos Veenkamp, kostuums Sabine Snijders, muzikale leiding en bandleider Marco Braam, licht Bart van den Heuvel en geluid Tobias Stolk. Scènefoto’s Bram Willems, publiciteitsfoto Mark Engelen, A-R op de rode loper Edwin Smulders. Deze productie van More Theater is op tournee tot en met 10 juni 2026. Let op: 10 en 11 april 2026 zijn de laatste kaarten nog te koop in de Meervaart en er zijn ook nog kaarten van 3 t/m 7 juni 2026 in het DeLaMar (de serie alhier t/m 4 januari is uitverkocht, zoals ook op veel andere theaters). Zie voor inlichtingen en kaartverkoop: www.moretheater.nl/productie/stoornis-of-my-life/